Cognitieve gedragstherapie is een combinatie van twee vormen van psychotherapie:
Deze therapie is gebaseerd op de theorie dat een groot deel van het menselijk gedrag is aangeleerd. Ook ’lastig’ of ’moeilijk verstaanbaar’ gedrag of problemen komen vaak voort uit dergelijk aangeleerd gedrag. In deze therapie wordt naar concreet observeerbaar gedrag gekeken, hoe het in stand wordt gehouden en hoe we het kunnen veranderen. Als een kind of jongere bepaalde situaties vermijdt uit angst, versterkt zijn angst in plaats van dat die minder wordt. Als een kind elke keer straf krijgt als het gaat huilen, kan het uiteindelijk gaan huilen als het aandacht wil. Vervolgens helpt de therapeut de ouders en het kind of de jongere om met beter passende gedragspatronen te reageren op die situaties. Hiervoor worden diverse oefeningen en huiswerk gedaan. Zowel het inventariseren van ’ ’lastig’ of ’moeilijk verstaanbaar’ gedrag als het bedenken en oefenen van nieuw, beter passend gedrag doen het kind of de jongere en/of de ouders en therapeut samen.
De cognitieve therapie gaat ervan uit dat iemands gedachten in een bepaalde situatie zijn gevoelens en gedrag beinvloeden. Het uitzoeken van welke gedachten een kind of jongere heeft over zichzelf, anderen, wat hij zou kunnen en of deze ideëen wel kloppen, draagt bij aan het aanleren van andere meer positieve gedachten. De positieve gedachten kunnen de gevoelens van het kind of de jongere in gunstige zin veranderen en daardoor verandert ook zijn doen en laten.
